Mikrobiom, czyli mikrospołeczność, która rządzi Twoim zdrowiem
Nasze ciało jest nie tylko tym, co widać na pierwszy rzut oka, ponieważ stanowi ono również dom dla bilionów mikroorganizmów – od bakterii, poprzez wirusy, aż po różnego rodzaju grzyby. Większość z nich zamieszkuje nasze jelita, ale liczne kolonie znajdują się również w jamie ustnej, na skórze czy w układzie moczowym.
Zbiorczo ten świat mikroorganizmów określa się mianem mikrobiomu i ma on ogromne znaczenie dla naszego zdrowia, a nawet codziennego samopoczucia.
Warto zatem zgłębić ten temat i właśnie tym zajmiemy się w niniejszym artykule!
Skąd się bierze mikrobiom i jak się kształtuje?
Mikrobiom zaczyna się formować już od pierwszych chwil życia – w momencie narodzin.
Dzieci urodzone drogą naturalną otrzymują „pakiet startowy” mikroorganizmów od swojej matki poprzez kontakt z jej kanałem rodnym. Z kolei dzieci urodzone poprzez cesarskie cięcie mają trochę inny zestaw mikrobiomu, który jest raczej zbliżony do flory skóry.
Kolejne miesiące i lata życia to czas intensywnego „szkolenia” mikrobiomu – głównie poprzez kontakt ze środowiskiem naturalnym, karmienie piersią, dietę, choroby, przyjmowane leki (szczególnie antybiotyki). Ważny jest też kontakt z naturą i „wystawianie” dziecka na różnorodne warunki środowiskowe, co stanowi doskonały „trening” mikrobiologiczny dla organizmu.
Ostateczny kształt mikrobiomu stabilizuje się około 3. roku życia, ale zmienia się dynamicznie przez cały późniejszy okres.
Jak mikrobiom wpływa na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne?
Związek pomiędzy mikrobiomem a zdrowiem jest nierozerwalny i dotyczy zarówno zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Dlaczego? Ponieważ te niepozorne mikroorganizmy odpowiadają za wiele funkcji w naszym ciele.
Funkcje mikrobiomu w organizmie człowieka:
- Trawienie i metabolizm – bakterie rozkładają składniki, których nie jesteśmy w stanie samodzielnie przetrawić (np. błonnik), produkując krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), które odżywiają komórki jelit.
- Produkcja witamin – mikrobiom wytwarza m.in. witaminę K, B12, biotynę i kwas foliowy, które są tak istotne dla naszego zdrowia.
- Regulacja układu odpornościowego – mikrobiom „uczy” układ immunologiczny, co jest zagrożeniem, a co nie, wzmacniając układ odpornościowy.
- Bariera ochronna – zdrowy mikrobiom utrudnia patogenom zasiedlanie jelit, co przekłada się na ich lepszą ochronę.
- Oś jelita–mózg – mikrobiom wpływa na nasz nastrój, poziom lęku, sen, a nawet ryzyko depresji (nie bez powodu jelita nazywa się często „drugim mózgiem”).
Świetnie obrazuje to prosty przykład, bo osoby z zespołem jelita drażliwego (IBS) często mają zaburzoną równowagę mikrobiomu – dominują u nich bakterie produkujące gazy, a brakuje tych łagodzących stany zapalne.
Zmiana diety, suplementacja probiotyków czy prebiotyków może przynieść znaczną poprawę nie tylko w opisanym wyżej przypadku, ale również w wielu innych, gdzie doszło do zaburzenia flory organizmu.
Co niszczy mikrobiom i jak można go wspierać na co dzień?
Współczesny styl życia działa często jak walec przejeżdżający po delikatnej równowadze mikrobiomu. Codzienny stres, antybiotyki, dieta uboga w błonnik, nadmiar cukru, alkohol, niedobór snu – wszystko to prowadzi do dysbiozy, czyli zaburzenia składu i funkcji mikrobiomu.
Co szkodzi mikrobiomowi:
- częste kuracje antybiotykami,
- przetworzona żywność i dieta uboga w witaminy, minerały i inne składniki odżywcze,
- brak regularnego kontaktu z naturą – także (a może przede wszystkim) w przypadku małych dzieci,
- nadmierna higiena (np. zbyt częste używanie środków dezynfekujących),
- przewlekły stres.
Jak wspierać mikrobiom?
- Prebiotyki – to pożywka dla „dobrych” bakterii (np. cebula, czosnek, por, szparagi, banany, owies, inulina),
- probiotyki – żywe mikroorganizmy (np. jogurt, kefir, kiszonki, fermentowane warzywa),
- zróżnicowana dieta roślinna – różne źródła błonnika wspierają różne szczepy bakterii,
- unikanie niepotrzebnych leków – szczególnie antybiotyków i leków zobojętniających kwas żołądkowy,
- kontakt z naturą i zwierzętami – np. spacery w lesie, ogródek, życie z psem lub kotem.
Podsumowanie – mikrobiom a zdrowy organizm
Mikrobiom pełni niezwykle istotne funkcje w naszym organizmie, ale może go zaburzyć wiele z naszych codziennych działań. Warto zatem dbać o prawidłową dietę, ruch – najlepiej na świeżym powietrzu – i ograniczyć stres, aby wspomóc swoje ciało.
Bez względu to na, ile masz lat i jakie doświadczenia zdrowotne masz za sobą, nadal masz szansę poprawić funkcjonowanie swojego organizmu w tym zakresie. A każda taka zmiana to krok w dobrym kierunku, więc warto zacząć już teraz!
Źródła:
https://www.umb.edu.pl/medyk_bialostocki/felietony/felieton_naukowy_/mikrobiom_na_strazy_naszej_odpornosci
https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-pokarmowego,jak-poprawic-swoj-mikrobiom-jelitowy--oto-paliwo--ktore-odzywi-dobre-bakterie,artykul,99669197.html
https://forumpediatrii.pl/artykul/fakty-i-mity-probiotyki-mikrobiota-a-mikrobiom
Udostępnij ten wpis
Polub ten wpis
0
0
Dodaj komentarz
