Czym jest odwodnienie i jak się objawia?
Na lekcjach biologii uczymy się, że nasze ciało składa się w około 70%-75% z wody, co od razu powinno wskazywać na to, jak ważne jest utrzymanie jej odpowiedniego poziomu w organizmie. Co to jednak oznacza „odpowiedni” poziom?
Wiele mitów pojawia się w tym temacie, więc nic dziwnego, że tak łatwo się pogubić – a przecież odwodnienie jest równie niebezpieczne, co przyjmowanie zbyt dużej ilości płynów. Nie da się jednak ukryć, że do pierwszego dochodzi znacznie częściej, dlatego warto wiedzieć, jak rozpoznać jego oznaki.
I ten artykuł Ci w tym pomoże!
Pierwsze oznaki odwodnienia łatwo przeoczyć
Pierwsze objawy odwodnienia są łatwe do przeoczenia, dlatego część osób nie zwraca na nie uwagi. Ból głowy i zmęczenie można przypisać ciężkiemu dniu, brak potu antyperspirantom, a o zbyt rzadkich wizytach w toalecie łatwo zapomnieć podczas codziennych zajęć.
I właśnie te pierwsze objawy tak łatwo zignorować, a to znaki, które daje organizm, gdy poziom płynów wymaga uzupełnienia. Oczywiście w parze z tym idzie wzmożone uczucie pragnienia, ale je wiele osób gasi kawą czy słodkimi napojami, które nie spełniają swojej roli tak dobrze jak woda.
A przecież już 1%-4% (w zależności od organizmu, wieku i płci) ubytek płynów w organizmie skutkuje występowaniem negatywnych skutków, o których wspomnieliśmy wyżej, a brak reakcji z naszej strony może prowadzić do pojawienia się jeszcze ostrzejszych objawów.
Jakie są więc oznaki odwodnienia – w kolejności od lekkich do poważnych?
- Bóle i zawroty głowy,
- zmęczenie,
- uczucie suchości w ustach,
- sucha skóra,
- zmniejszona potliwość,
- rzadkie wizyty w toalecie i/lub ciemny kolor moczu oraz jego niewielka ilość,
- zaburzenie rytmu serca,
- skurcze mięśni i ich drżenie,
- niskie ciśnienie krwi,
- apatia, pogorszone samopoczucie,
- utrata przytomności.
Jak widać, odwodnienie nie jest stanem, który można ignorować, ponieważ zaniedbanie w tym zakresie może poważnie zaburzyć pracę organizmu.
Jak zapobiegać odwodnieniu?
Najważniejsza zasada w medycynie mówi, że lepiej zapobiegać niż leczyć i tutaj jest podobnie – pij, zanim poczujesz pragnienie, co w praktyce oznacza stałe sięganie po butelkę z wodą. Organizm informuje o odwodnieniu z pewnym opóźnieniem, dlatego trzeba samodzielnie się pilnować.
Bez względu na porę roku, tryb życia, wiek czy płeć (te czynniki mają wpływ na ilość potrzebnego płynu, jednak nie na fakt jego stałego dostarczania), sięgaj po wodę regularnie w odstępach kilkunasto-kilkudziesięciominutowych. Nie musi to być wypijanie szklanki bądź butelki wody jednorazowo, lecz wystarczą małe łyki raz na jakiś czas – grunt, aby zachować w tym systematyczność.
I tutaj rodzi się wątpliwość, ponieważ różne źródła mówią o różnym zapotrzebowaniu na ilość dostarczanego płynu. Jaka jest więc prawidłowa wartość? Czy to 1,5 litra, a może 8 szklanek dziennie?
Odpowiedź jest różna dla każdego człowieka. Najczęściej zakłada się, że na kilogram masy ciała przypada około 0,02 litra wody, jednak jest to bardzo uśredniona opcja, bo w przypadku upalnych dni czy wytężonej pracy – nie tylko fizycznej – te wartości będą rosnąć do nawet 3-4 i więcej litrów w ciągu doby.
Warto więc wsłuchiwać się w potrzeby swojego organizmu, a na samym początku drogi z regularnym piciem wody (bo dla wielu osób jest to sztuka, którą muszą wypracować), można trzymać się wyznaczonych wytycznych.
Przeczytaj również: Jak pozbyć się nadmiaru wody w organizmie.
Jak reagować na odwodnienie?
Stało się i Twój organizm się odwodnił. Co w takim razie robić? Jeżeli jesteś już w takim punkcie, że pojawiają się mniej lub bardziej niepokojące objawy odwodnienia, to czas na działanie.
Przede wszystkim sięgnij po… wodę, jednak nie wlewaj w siebie od razu całej butelki, a rozłóż to w czasie na kilka-kilkanaście minut i pij małymi łykami. Jeżeli jednak odwodnienie jest poważniejsze, to w takim przypadku tracisz także elektrolity (m.in. sód, magnez czy potas), co wymaga uzupełnienia. W tym celu sięgnij po napój izotoniczny – kupny lub zrobiony samodzielnie z wody z dodatkiem miodu, cytryny czy soli himalajskiej – albo roztwory elektrolitowe, które można dostać w aptece.
Odwodnienie równa się zmęczenie, dlatego w takiej sytuacji ważny jest odpoczynek, najlepiej w chłodniejszym i zacienionym miejscu. A jeśli poza odwodnieniem doszło m.in. do przegrzania ciała, które było zbyt długo wystawione na działanie promieni słonecznych, warto pomyśleć o jego schłodzeniu. Jednak uwaga, w przypadku silnego odwodnienia możliwe są omdlenia, więc zrezygnuj z kąpieli czy prysznica, a zamiast tego postaw na wilgotne ręczniki, którymi obłożysz kończyny czy kark.
Podsumowanie – jak objawia się odwodnienie organizmu?
Odwodnienie organizmu nie zawsze daje natychmiastowe oznaki, co sprawia, że na tę sytuację można zareagować zbyt późno. Czasami ból głowy i zmęczenie, czyli pierwsze powszechne objawy, są zrzucane na karb trudnego dnia, a suchość w ustach jest gaszona słodkimi napojami, które jednak nie działają tak dobrze jak czysta woda.
Dlatego zamiast czekać na sygnały wysyłane przez ciało – od przesuszenia skóry po utratę świadomości – lepiej zapobiegać takim sytuacjom i stale dostarczać sobie niewielkie ilości wody przez cały dzień. Dzięki temu ryzyko odwodnienia będzie zdecydowanie niższe.
Źródła:
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/pij-wiecej-wody
4
