Luteina to związek chemiczny z grupy karotenoidów, który jest znany ze swojego wpływu na zdrowie oczu i ogólną kondycję organizmu. Jest to naturalny barwnik, który nadaje kolor niektórym warzywom, zwłaszcza liściastym warzywom o kolorze zielonym, takim jak szpinak, jarmuż i brokuły oraz niektórym owocom, takim jak kiwi czy awokado. Luteina do tej pory zazwyczaj podawana była głównie doustnie w celu leczenia schorzeń oczu, jednak prowadzone są badania nad jej pozytywnym wpływem na urodę i zastosowaniem w kosmetyce.
Właściwości luteiny
Luteina jest składnikiem tkanek oka, zwłaszcza siatkówki i soczewki. Jej głównym zadaniem jest absorpcja promieniowania świetlnego o wysokiej energii, takiego jak niebieskie światło. Działa jako naturalny filtr, chroniąc oczy przed szkodliwym działaniem światła UV oraz tlenkami azotu. To właśnie dlatego luteina jest często stosowana w suplementach diety, aby wspomagać zdrowie oczu i zapobiegać starczowzroczności (AMD) oraz katarakcie.
Luteina jest silnym przeciwutleniaczem, co oznacza, że pomaga zwalczać szkodliwe działanie wolnych rodników w organizmie. Działa jako osłona przed stresem oksydacyjnym, który jest związany z wieloma chorobami, w tym chorobami serca, nowotworami i starzeniem się skóry.
Luteinę można pozyskiwać z wielu naturalnych źródeł, zwłaszcza w warzywach i owocach, takich jak szpinak, jarmuż, natka pietruszki, kukurydza, papryka, awokado, sałata, dynia, cukinia i jaja, ze szczególnym uwzględnieniem żółtka. Jednak czasami może być konieczna suplementacja, zwłaszcza w przypadku osób, które mają trudności z uzyskaniem wystarczającej ilości luteiny z codziennej diety lub mają specyficzne problemy zdrowotne związane z oczami.
Wykorzystanie luteiny w farmacji i kosmetyce
Chociaż głównym obszarem zainteresowania luteiny jest zdrowie oczu, badania sugerują, że może ona także wpływać na zdrowie skóry. Jej właściwości przeciwutleniające mogą pomagać w zwalczaniu szkodliwych wolnych rodników, które przyspieszają proces starzenia się skóry. Z tego też względu luteina znajduje się na liście składników suplementów diety mających na celu wspieranie zdrowego wyglądu skóry, włosów i paznokci. Oprócz tego luteina często znajduje się w kremach do rąk, ponieważ wykazuje działanie osłonowe przed promieniowaniem UV, przez co zmniejsza reaktywność skóry na promienie słoneczne. Niektóre badania wskazują również, że luteina przyjmowana regularnie - zarówno doustnie, jak i na skórę - może zwiększyć uwodnienie skóry, wzmocnić jej barierę hydrolipidową, zwiększyć jej elastyczność oraz poprawić jędrność.
Przede wszystkim jednak luteina znajduje się w preparatach kierowanych do osób starszych: najczęściej dostępna jest w formie kapsułek lub tabletek, które należy zażywać regularnie celem zapewnienia zdrowia oczom. Niekiedy luteina podawana jest także w postaci kropli, które są najlepiej tolerowane i szybko wchłanialne przez organizm. Wykorzystuje się ją w terapiach okulistycznych. Bywa także składnikiem suplementów diety dla kobiet planujących poczęcie oraz będących już w ciąży.